Στις 20 Νοεμβρίου 2012 ζήσαμε μια πολύ ξεχωριστή βραδιά. Συναντήσαμε έναν καπετάνιο που αποτελεί, ίσως, το μεγαλύτερο ζωντανό θρύλο της ακτοπλοΐας μας. Έναν συριανό καπετάνιο που έχει περάσει από τις γέφυρες τόσων και τόσων ποσταλιών. Έναν άνθρωπο που το όνομά του λέει σχεδόν τα πάντα για αυτόν. Και ο καπετάνιος αυτός είναι ο καπετάν-Σιδερής Μαμίδης.
Ο καπετάν-Σιδερής πρωτοταξίδεψε το 1970 με τα φορτηγά. Το πρώτο του πλοίο ήταν το φορτηγό «ΜΑΚΟ ΒΕΝΤΟΥΡΕ», στο οποίο μπάρκαρε στις 13 Νοεμβρίου 1970. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1979, πήρε το βάπτισμα της ακτοπλοΐας στο «Μιαούλης Εξπρές», όπως το αποκαλεί. Και τελείωσε την καριέρα του στην Ισπανία ταξιδεύοντας από τη Βαρκελώνη στη Balearia, τη Μαγιόρκα, την Ίμπιζα
Η μεγάλη του αγαπημένη ήταν και είναι πάντα η ελληνική ακτοπλοΐα και τα δύσκολα λιμάνια της αποτελούσαν για αυτό τη μεγαλύτερη πρόκληση.
Ο καπετάν-Σιδερής μας είπε, μεταξύ άλλων:
«Από την ώρα που γεννήθηκα, έβλεπα τα πλοία.
Και αν πιστέψουμε στις προηγούμενες ζωές έπρεπε να βρισκόμουν σε κάποιο άλλο πλοίο σε κάποια άλλη ζωή».
«Ναυτικός γεννιέσαι.
Η αγάπη για τη θάλασσα σε κάνει ναυτικό».
«Δεν ξέρουν τι χάνουν όσους δεν τους αγγίζει η θάλασσα.
Είναι τα ηλιοβασιλέματα, οι aνατολές, η μοναξιά με τον εαυτό σου, η ολοκλήρωση».
Πρωτοταξίδεψε το 1970, αφού τελείωσε το Λύκειο της Σύρου.
Τότε υπήρχαν δύο τρόποι για να γίνεις Πλοίαρχος.
Ο ένας ήταν να πάει στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων, όπου μπορούσε να πάει και από τη Β Λυκείου χωρίς να έχει τελειώσει το Λύκειο. Μετά να κάνει 18 μήνες θαλάσσια υπηρεσία και να πάρει το δίπλωμα του Ανθυποπλοιάρχου χωρίς να δώσει εξετάσεις.
Ο άλλος ήταν να τελειώσει κάποιος το Λύκειο, να ταξιδέψει 4 χρόνια, να δώσει εξετάσεις και να πάρει το Δίπλωμα του Ανθυποπλοιάρχου. Όσα ήταν να μάθει θα τα μάθαινε στο καράβι. Και αυτό πράγματι συνέβαινε εκείνη την εποχή. Στη συνέχεια ακολουθούσαν εξετάσεις για το δίπλωμα του Υποπλοιάρχου και του Πλοιάρχου.
Ο καπετάν-Σιδερής ακολούθησε τον δεύτερο τρόπο και χρειάστηκε 11 χρόνια για να γίνει πλοίαρχος. Ευτύχησε, μάλιστα, να πρωτοταξιδέψει με τον συριανό καπετάν-’γγελο Γαβιώτη, ο οποίος τον τρέλανε κυριολεκτικά στα μαθήματα και κατάφερνε να τον μυήσει στον μαγικό κόσμο της Ναυτιλίας. Μαθήματα αστρονομίας, εξάντας, εύρεση στίγματος, μαθήματα ναυσιπλοΐας περιλαμβάνονταν στην ημερήσια εκπαίδευση του νεαρού ναυτικού.
Το περίεργο είναι ότι ο καπετάν-Σιδερής δεν μπορεί σήμερα να διδάξει στις Ναυτικές Ακαδημίες, καθώς δεν έχει δίπλωμα από Σχολή Εμποροπλοιάρχων.
Και χάρη σε αυτή την τυπολατρική διάκριση δεν επιτρέπεται στον καπετάν-Σιδερή να μεταλαμπαδεύσει τις απίστευτες γνώσεις του στους αυριανούς πλοιάρχους που φοιτούν στις Ναυτικές Ακαδημίες. Το γράμμα ενός άδικου Νόμου στερεί από τους νέους ναυτικούς την μοναδική και πολύτιμη εμπειρία να διδαχθούν από έναν τόσο έμπειρο καπετάνιο, όπως ο καπετάν-Σιδερής.
Στο στρατό υπηρέτησε στο Πεζικό και παρουσιάστηκε στην Καλαμάτα. Παρουσιάστηκε αμέσως μετά τα γεγονότα της Νομικής. Είχε ανακατευτεί και ο ίδιος μαζί και άλλους συριανούς στα γεγονότα με αποτέλεσμα να του κοπεί η αναβολή. Εκείνη την εποχή παρακολουθούσε μαθήματα στη Σχολή Ναυτιλιακών Σπουδών, ένα παράρτημα της Νομικής Σχολής.
Οι 15 πρώτες μέρες στο Κέντρο Εκπαίδευσης Καλαμάτας ήταν από τις πιο δύσκολες της ζωής του, καθώς δεν έβλεπε τη θάλασσα.
Στη συνέχεια ο καπετάν-Σιδερής ταξίδεψε με τα πλοία του Γιάννη του Καρρά από τη Χίο (μπλε τσιμινιέρα με το λευκό «Κ»).
Η μεγάλη στιγμή
Και η μεγάλη στιγμή έρχεται το 1979 όταν θα μπαρκάρει στο «Μιαούλης Εξπρές», όπως το αποκαλεί. Το «Μιαούλης» έπιανε τότε 21,5 μίλια τις δύο ώρες, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η απόφασή του να μπαρκάρει στην Ακτοπλοΐα ήταν μια απόφαση που την είχε πάρει πολλά χρόνια πριν.
Στο «Μιαούλης Εξπρές» έκανε τρεις φορές, την πρώτη για δύο μήνες (1979), την δεύτερη μία εβδομάδα (το 1980) και την Τρίτη για εννιά μήνες (το 1981). Όλες τις φορές καπετάνιος ήταν ο καπετάν-Παναγής Παπαδάτος.
Τη δεύτερη φορά που πήγε στο «Μιαούλης» έμεινε μόνο μια εβδομάδα, μιας και ο ίδιος ο καπετάν-Παναγής Παπαδάτος του πρότεινε να πάει στο «Κάμιρος» της ΔΑΝΕ με καπετάνιο τον καπετάν-Τάκη Σαμιωτάκη. Ο καπετάν-Τάκης Σαμιωτάκης είχε ζητήσει από τον καπετάν-Παναγή έναν καλό ακτοπλόο. Έτσι βρέθηκε ο καπετάν Σιδερής στο «Κάμιρος» όπου παρέμεινε ένα χρόνο. Το «Κάμιρος» ήταν ένα μεγάλο άλμα στην καριέρα του. Τότε το «Κάμιρος» πήγαινε 19,5 μίλια και είχαν κάνει τη διαδρομή Πάτμος-Πειραιάς σε 7,5 ώρες.
Ο καπετάν-Τάκης Σαμιωτάκης ήταν από τους καλύτερους καλύτερους καπετάνιους και αποτελούσε από μόνος του την πολύ καλή σχολή της ακτοπλοΐας.
Με το καπετάν-Τάκη Σαμιωτάκη έκαναν μαζί στο «Κάμιρος», στο Auto Carrier (μετέπειτα «Δημήτριος Εξπρές», «Νόννα Μαίρη») και στο «Νήσος ’Ανδρος» (μετέπειτα «Μαρμάρι Ι») το 1984».
Τα πλοία που θα ακολουθήσουν το «Μιαούλης», το «Κάμιρος», το «Νήσος ’νδρος» είναι πάρα πολλά. Θα έλεγε κανείς ότι δεν πρέπει να υπάρχει καπετάνιος που να έχει καπετανέψει σε περισσότερα ποστάλια από τον καπετάν-Σιδερή.
Το πρώτο πλοίο στο οποίο καπετάνεψε είναι η παντόφλα «Ειρήνη» στις 25 Ιουλίου 1985. Στις 20 Νοεμβρίου 1986 έπιασε καπετάνιος στην παντόφλα «Σαλαμίς» στη γραμμή Αιδηψός-Αρκίτσα. Το μακρύ ταξίδι στις γέφυρες των ελληνικών ποσταλιών ως καπετάνιος ξεκίνησε με τη διαδρομή Πέραμα-Παλούκια και Αιδηψός-Αρκίτσα. Το γεγονός αυτό θυμίζει τη γνωστή ρήση του Κομφούκιου «Ακόμα και το πιο μεγάλο ταξίδι ξεκινά με ένα βήμα». Ξεκίνησε από τις παντόφλες και κατάφερε να κατακτήσει τις γέφυρες ακόμα και των πιο δύσκολων ποσταλιών.
Στην Ακτοπλοΐα θα ξεκινήσει με το Corfu Sea των Αγαπητών στη γραμμή Κέρκυρας-Ηγουμενίτσας στις 29 Μαρτίου 1989. Από εδώ θα πραγματοποιήσει ένα μεγάλο άλμα και θα έρθει στη γέφυρα του «Αιγαίον» στις 7 Ιουνίου 1989. Εδώ θα ξεκινήσει για τα καλά να κτίζεται ο μύθος του καπετάν-Σιδερή στην Ακτοπλοΐα.
Θα επακολουθήσει το «Ολύμπια» (το ξαδελφάκι του «Επτάνησος» και του «Δήλος»), ξανά το «Αιγαίον» και για λίγο το Golden Vergina.
Στις 13 Δεκεμβρίου 1990 παρέλαβε το «Εξπρές Ολύμπια» και το έφερε στον Πειραιά στις 23 Δεκεμβρίου 1990.
Θα επακολουθήσουν το «Γεώργιος Εξπρές», το «Παναγία Τήνου», το «Ναϊάς ΙΙ», το «Μύκονος ΙΙ», το «Ephesus (πρώην «Λυδία»), το «Σύρος Εξπρές», «Εξπρές Κάρυστος», το «Tirana, το «Απτερα», το «Κρήτη Ι», το «Λισσός», το «Εξπρές Ερμής», «Εξπρές ’ρης», το «Ροδάνθη», το «Νταλιάνα», το «Μιλένα», το «Καπετάν Αλέξανδρος», το Santorini Sky (πρώην «Μαρία Πα»), το Aqua Jewel, «Νήσος Λήμνος», το «Νόνα Μαίρη», το «Σαμοθράκη», «’Aγιος Γεώργιος», το «Μύκονος» το «Παναγία Τήνου», το «Ταξιάρχης, το «Μυτιλήνη», το «Θεόφιλος», «Παναγία Χοζοβιώτισσα», το «Πολάρις», το Sea Trade.
Ως ύπαρχος, υποπλοίαρχος ή ανθυποπλοίαρχος έχει περάσει από το «Κυκλάδες», το «Αιγεύς», το «Athens Express, το «Λήμνος» του Νομικού, το La Palma, το «Νηρεύς», το «Νήσος ’Ανδρος», το «Σαπφώ», το «Αιγαίον», το «Auto Courier, το Royal Odyssy, το «Μιαούλης», το «Ηνίοχος Εξπρές», το Κάμιρος», το Hellenic Carrier.
Έχει περάσει ακόμα από τα φορτηγά «ΜΑΚΟ ΒΕΝΤΟΥΡΕ», «ΚΑΠΕΤΑΝ ΓΙΑΝΝΗΣ», «ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ», «ΝΙΚΟΛΑΣ Ι ΓΟΥΛ», «ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ», NAXOS PILOT, ΑΝΤΙΓΚΟΥΑ» και «ΚΑΡΥΑΝΤΑ».
Σκέψεις και αναμνήσεις
Έχοντας ζήσει την Ελληνική Ακτοπλοΐα περισσότερα από 30 χρόνια θα μας πει, μεταξύ άλλων ότι:
«Στην ακτοπλοΐα δεν επενδύουν στον άνθρωπο.
Κανένας από τους ακτοπλόους δεν κάνει οικονομικοτεχνικές μελέτες.
Κανείς δεν στηρίζεται σε σωστές βάσεις.
Τα περισσότερα πράγματα στην Ακτοπλοΐα γίνονταν χωρίς σχεδιασμό».
Ο ίδιος θεωρεί πρωταρχική ανάγκη να καταφέρει μια ακτοπλοϊκή εταιρεία να γαλουχήσει τα πληρώματά της μέσα από τη δημιουργία μιας εσωτερικής σχολής εκπαίδευσης.
Για τις επιχορηγήσεις της ’γονης Γραμμής:
Οι επιχορηγήσεις δεν δίνονταν με βάση έναν κεντρικό σχεδιασμό.
«Δεν είχε γίνει σωστή διαχείριση των γραμμών με αποτέλεσμα να χάνονται λεφτά άδικα και να μην εξυπηρετούνται νησιά που είχαν πραγματική ανάγκη. Θα μπορούσε να πήγαινα εκεί κάποια από τα χρήματα».
Για την εμπειρία του στην Αδριατική:
Στην Αδριατική στα τέλη της δεκαετίας του 90 αυξήθηκε πάρα πολύ η κίνηση στην, καθώς η συγκυρία του πολέμου ευνόησε την έκρηξη των γραμμών της Αδριατικής.
«Τότε είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε την Αδριατική δική μας. Όμως και πάλι ο ανταγωνισμός που επικράτησε ήταν πέρα από τη λογική.
Φτάσαμε στο σημείο το ταξίδι από την Πάτρα για την Ανκώνα να διαρκεί μόνο 19 ώρες. Όμως, τι εξυπηρετούσε πραγματικά να γίνεται το ταξίδι μόνο σε 19 ώρες; Εμείς με το «Κρήτη Ι» κάναμε τότε τέσσερα δρομολόγια με 22 μίλια την ώρα. Και δουλεύαμε μια χαρ
Ο ένας έβγαζε το μάτι του αλλουνού. Και δέκα χρόνια μετά φαίνεται η Αδριατική να χάνεται για τις ελληνικές εταιρείες».
Τα λόγια του θυμίζουν το στίχο του Κωνσταντίνου Καβάφη:
«Χαιρέτα την Αλεξάνδρεια που χάνεται »
Ο καπετάν-Σιδερής θυμάται δύο επεισόδια από εκείνη την περίοδο της Αδριατικής, όπου ο ίδιος ήταν στο «Κρήτη Ι».
Στο ένα επεισόδιο ένα αεροπλάνο πέρασε πάνω από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» και έσπασε αρκετά τζάμια. Πλοίαρχος τότε ήταν οι καπετάν-Στέφανος Παραδείσης.
Στο άλλο επεισόδιο, ένα αμερικάνικο πλοίο, ενώ κροσσάριζε από αριστερά, ζήτησε από τον καπετάν-Σιδερή να αλλάξει πορεία έξω από το Μπρίντεζι. Η απάντηση του ήταν μονολεκτική:
Why;
Ο καπετάνιος μας είπε πολλά που θα τα ακούσετε στα επόμενα μέρη που θα ακολουθήσουν
Ευχαριστούμε πολύ τον καπετάν-Σιδερή Μαμίδη για αυτό το μοναδικό ταξίδι ζωής που μας χάρισε.
Wellcome on board
Το πλοίο είναι έτοιμο να αποπλεύσει
υπό την πλοιαρχία του καπετάν-Ισίδωρου Μαμίδη
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ : Αντώνης Λαζαρής, Φώτης Καρλής
