ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΟΥΖΙΛΟΣ - ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ ( ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ )

Καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος
On board
Hellas Liberty

«Η θάλασσα και το αλάτι υπάρχουν
μέσα στο αίμα του Έλληνα»

Στον αγώνα της θάλασσας θυσίασαν τη ζωή τους
2500 Έλληνες ναυτικοί.
Το Hellas Liberty αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη όσων χάθηκαν.

Το Σάββατο στις 9 Φεβρουαρίου 2013 η ομάδα του Arxipelagos είχε τη χαρά να συναντήσει τον καπετάν-Βαγγέλη Κούζιλο στο ιστορικό πλοίο Hellas Liberty.

Ένα πλοίο-μουσείο, μια ζωντανή ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας.

Ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος έχει διαγράψει μια λαμπρή πορεία στο χώρο της ελληνικής ναυτιλίας υπηρετώντας την από πολλά πόστα.
Ναυτικός, καπετάνιος για χρόνια, αρχιπλοίαρχος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ) για 8 χρόνια, ο καπετάνιος-ψυχή του «Hellas Liberty». Και πάνω απ όλα, Πλοίαρχος, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος.

Τα πλοία Liberties

Η συνάντησή μας πραγματοποιήθηκε σε ένα από τα 2.720 Liberties που ναυπηγήθηκαν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Από τα πλοία αυτά, τα 100 πουλήθηκαν σε Έλληνες πλοιοκτήτες μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και αποτέλεσαν τον πυλώνα πάνω στον οποίο αναπτύχθηκε η ελληνική εμπορική ναυτιλία και κατάφερε να
φτάσει στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, στην πρώτη θέση παγκοσμίως.
Μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα ήταν ολοκληρωτικά κατεστραμμένη. Το 85% του στόλου των Ελλήνων (πλοία της ποντοπόρου ναυτιλίας, επιβατηγά πλοία) είχαν χαθεί στα νερά των θαλασσών.

Το 1948, εκατό από τα πλοία τύπου Liberty που είχαν περισσέψει παραχωρήθηκαν σε Έλληνες πλοιοκτήτες Ο κάθε πλοιοκτήτης έδωσε τότε το 25% της αξίας του πλοίου και το υπόλοιπο θα το έδινε σε δόσεις. Την εγγύηση για το υπόλοιπο του χρέους ανέλαβε τότε η Ελληνική Κυβέρνηση.
Η μεγάλη ελληνική παροικία της Νέας Υόρκης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της συμφωνία αυτής.

Στους Έλληνες πλοιοκτήτες δόθηκαν τότε 100 πλοία τύπου Liberty και 7 δεξαμενόπλοια τύπου Τ2.

Πλοία τύπου Liberty δόθηκαν τότε και σε άλλες χώρες, όπως στην Ιταλία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία (Σοβιετική Ένωση),.
Από ελληνικά χέρια πέρασαν συνολικά 800 πλοία τύπου Liberty.
Κάποια από τα πλοία ταξίδευαν ακόμα και μέχρι το 1980.

Οι Γερμανοί πόντιζαν κατά τη διάρκεια του πολέμου νάρκες στους ωκεανούς, έστηναν καρτέρι και τα γερμανικά υποβρύχια βύθιζαν πολλά πλοία. Η ναυπήγηση των Liberties έγινε τότε με σκοπό να καλυφθούν οι μεγάλες ανάγκες για μεταφορά πολεμοφοδίων και υλικών από την Αμερική στην Ευρώπη. Και θεωρείτο ότι αν το πλοίο κατάφερνε να φτάσει στον προορισμό του και να ξεφορτώσει τότε είχε επιτελέσει το σκοπό του.

Οι θαλάσσιες μεταφορές βοήθησαν τα μέγιστα για την τελική νίκη των συμμάχων. Χιλιάδες Έλληνες ναυτικοί μπάρκαραν στα πλοία από τα λιμάνια της Μεγάλης Βρετανίας και της Αμερικής (Κάρντιφ, Λονδίνο, Νέα Υόρκη).
Στην ήττα του φασισμού ένα μεγάλο μερίδιο ανήκει στα πλοία και στους ναυτικούς.
«Η θάλασσα και το αλάτι υπάρχουν μέσα στο αίμα του Έλληνα», όπως μας τόνισε ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος.
Στον αγώνα της θάλασσας θυσίασαν τη ζωή τους 2500 Έλληνες ναυτικοί.
Το Hellas Liberty αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη όσων χάθηκαν.

Όσο για τη ναυτιλία, ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος μας τόνισε ότι «η ναυτιλία είναι η μόνη δραστηριότητα που φέρνει σήμερα τόσα χρήματα στην Ελλάδα και για αυτό θα πρέπει να προσεχθεί ως κόρη οφθαλμού».

Καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος

Ο ίδιος ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος διαθέτει ένα πολύ καλό βιογραφικό, όπως μας ανέφερε.
Τελείωσε τη Σχολή της Κύμης το 1967 και το πρώτο του βαπόρι σαν δόκιμος πλοίαρχος ήταν ένα Liberty, το Hellenic Star, της μεγάλης ναυτιλιακής εταιρείας του Περικλή Καλλινανόπουλου, της «Ελληνικής» (Hellenic Lines). Το πλοίο αυτό ήταν ένα από τα πέντε πλοία που είχε πάρει η εταιρεία του Καλλιμανόπουλου από τα εκατό που είχαν δοθεί αρχικά στους Έλληνες πλοιοκτήτες. Η εταιρεία αυτή, η Hellenic Lines, εταιρεία με πλοία τακτικών γραμμών, αποτελούσε τότε το κόσμημα και την περηφάνια της ελληνικής ναυτιλίας. Υποδειγματική εταιρεία, υποδειγματικά πλοία, υποδειγματικό σχολείο.

Στη συνέχεια ταξίδεψε με δεξαμενόπλοια μέχρι το 1980. Το μεγαλύτερο διάστημα το έκανε με τα δεξαμενόπλοια του Νιάρχου.
Και τότε, το 1980, έκανε το μεγάλο άλμα και πήγε σε πλοία-ψυγεία μέχρι το 1987. Η εταιρεία με την οποία ταξίδεψε από τότε ήταν η Accra Shipping του Φώτη Γεωργόπουλου,
Από το 1987 και μετά βγήκε στο γραφείο ως Αρχιπλοίαρχος της εταιρείας. Ανέλαβε τότε το έργο να διαχειριστεί μαζί με τους συνεργάτες του πλοία-ψυγεία και φορτηγά.

Το 2000 θα αναλάβει πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ) για 8 χρόνια (δύο θητείες).

Και τον Δεκέμβριο του 2008 θα βρεθεί στο Νόρφολκ της Αμερικής, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, για να παραλάβει το Hellas Liberty και να επιβλέψει τη ρυμούλκησή του στην Ελλάδα. Οι στιγμές της παραλαβής και οι στιγμές της άφιξης του πλοίου στον Πειραιά θα μείνουν πραγματικά αξέχαστες.
Με την γενναία οικονομική στήριξη του αείμνηστου καπετάν-Βασίλη Κωνσταντακόπουλου, το Hellas Liberty θα μετατραπεί στο Πέραμα στο υποδειγματικό πλοίο-μουσείο που μπορούν να επισκέπτονται πολυπληθείς επισκέπτες όλο το χρόνο.

Η COSTAMARE έχει αναλάβει και το κόστος της συντήρησης του πλοίου.

Έχοντας όλες αυτές τις εμπειρίες από θάλασσες και από στεριές, ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος θα μας μιλήσει για τα δικά του ταξίδια, για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ελληνικής ναυτιλίας, για την ναυτική εκπαίδευση και τα προβλήματά της, για το Hellas Liberty, για όσους δούλεψαν και συνέβαλλαν για την αποκατάσταση του, για τις προοπτικές και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Hellas Liberty ως πλωτό-μουσείο, ως μια χρυσή σελίδα της ζωντανής ιστορίας της ελληνικής ναυτιλίας.

Τα ξένα πληρώματα

Μέσα από την ΠΕΠΕΝ αγωνίστηκε για την ανάδειξη του ρόλου του πλοιάρχου καθώς, όπως μας είπε, χωρίς αυτόν η Ελληνική ναυτιλία θα χαθεί. Ο Έλληνας ναυτικός έχει κάτι μοναδικό που δε συναντιέται αλλού, το φιλότιμο.
Ο καπετάν Βαγγέλης αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση και στις απειλές του ναυτικού επαγγέλματος μας εξηγεί πως η έλλειψη ελληνικών πληρωμάτων, οι κρίσεις της ναυτιλίας και τα χαμηλότερα μισθολόγια των ασιατών ναυτικών οδήγησαν στην επικράτηση των ξένων κατώτερων πληρωμάτων. Ωστόσο, η ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών δεν επιδέχεται σύγκριση.
Θεωρεί πως η κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία για την Ελληνική ναυτιλία, μέσα από τη σωστή διαχείριση καθώς πολλοί Έλληνες εφοπλιστές ναυπηγούν και αγοράζουν πλοία και προετοιμάζονται για την έξοδο από την κρίση.
Επιπλέον, μας εξηγεί πως η επιλογή ξένων πληρωμάτων προσφέρει μόνο πρόσκαιρα οφέλη στις εταιρείες αφού στο τέλος πληρώνουν με διάφορους τρόπους αυτές τις «εκπτώσεις».

Η ναυτική εκπαίδευση

Φυσικά δε θα μπορούσε να μη θιγεί και το φλέγον θέμα της ναυτικής εκπαίδευσης. Ο καπτά Βαγγέλης θεωρεί πως η παρεχόμενη ναυτική εκπαίδευση είναι χαμηλής ποιότητας σε σχέση με το μέγεθος και την εξέλιξη του ελληνικού στόλου. Οι νέες παραγγελίες πλοίων έχουν μειώσει σημαντικά το μέσο όρο ηλικίας του ελληνόκτητου στόλου, στα 12 έτη.
Όμως η παρεχόμενη εκπαίδευση στους αξιωματικούς δεν συνάδει με αυτήν την εξέλιξη. Ακατάλληλες κτηριακές υποδομές, ξεπερασμένος ή ανύπαρκτος εξοπλισμός και εποπτικά μέσα, φτωχή στελέχωση διδακτικού προσωπικού λόγω του χαμηλού μισθού που προσφέρεται και διακοπή σίτισης των σπουδαστών, είναι η εικόνα που εμφανίζουν οι ΑΕΝ.
Όπως, όμως δηλώνει στη συνέχεια, και οι εφοπλιστές πρέπει να συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό των ΑΕΝ, ώστε να ακολουθούν την εξέλιξη του στόλου. Χρειάζονται εκτός των άλλων ναυτοδάσκαλοι, πρώην ναυτικοί, οι οποίοι είναι οι πλέον κατάλληλοι για να μεταδώσουν στους σπουδαστές εκτός των γνώσεων τους και το περιβάλλον που θα ζήσουν στη συνέχεια.
Τονίζει πως ο σπουδαστής των ΑΕΝ πρέπει να ανήκει στη τριτοβάθμια και όχι απλά στη μεταλυκειακή βαθμίδα. Απαιτείται, λοιπόν, σοβαρή συζήτηση προκειμένου να τεθούν όλα επί τάπητος και να δοθούν λύσεις.
Όσον αφορά το ενδεχόμενο της εμφάνισης ιδιωτικών Ναυτικών σχολών, ο καπετάν Βαγγέλης Κούζιλος πιστεύει πως ο ανταγωνισμός που πιθανόν να δημιουργηθεί με τις δημόσιες είναι υγιής και χρειάζονται με την προϋπόθεση να λειτουργούν αυτόνομα και να υπάρχουν οι απαραίτητες προδιαγραφές για τη λειτουργία τους.
Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να σημειώσουμε και να ευχαριστήσουμε τον Καπετάνιο γιατί πάντα το HELLAS LIBERTY ήταν και είναι ανοιχτό για τους νέους να το επισκεφτούν και να μάθουν λίγη ναυτική ιστορία. Ο δε καπετάν Βαγγέλης είναι πάντα πρόθυμος να δείξει και να μοιραστεί εμπειρίες, εικόνες και γνώσεις με τους επισκέπτες του πλοίου.

Η ναυτιλία, ένας διαρκής πυλώνας ανάπτυξης

Η Ναυτιλία μπορεί να είναι ένας σημαντικός τομέας ανάπτυξης και μία διέξοδος από την κρίση. Η ελληνική ναυτιλία φέρει στην εθνική οικονομία πάνω από 15 δις. Ευρώ, ετησίως. Όσα, δηλαδή, προβλέπονται να δοθούν στην Ελλάδα από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την επόμενη επταετία. Όμως η λάθος αντιμετώπιση από τις εκάστοτε κυβερνήσεις δεν αφήνει περιθώρια εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων που δίνει αυτός ο κλάδος.

Κάποια στιγμή στη γέφυρα του Hellas Liberty, ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος θα κρατήσει ξανά την ίδια τιμονιέρα που κρατούσε ως δόκιμος το 1967 στο Hellenic Star της «Ελληνικής» του Καλλιμανόπουλου.
Ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ, «μια τιμονιέρα που τον όρισε στον κόσμο», ένας επαναλαμβανόμενος κύκλος.
Ο καπετάν-Βαγγέλης Κούζιλος μας έκανε να νιώσουμε ότι ταξιδεύουμε και εμείς μαζί του στη γέφυρα του Hellenic Star, ή αλλιώς, του Hellas Liberty.

Καλώς ορίσατε στον υπέροχο κόσμο της ελληνικής ναυτιλίας.
Το ταξίδι μας με το Hellas Liberty ξεκινά σε λίγο.
Προορισμός μας είναι τα πέρατα του κόσμου .

Για το ARXIPELAGOS
Αντώνης Λαζαρής
Φώτης Καρλής
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΒΙΝΤΕΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Α΄ ΜΕΡΟΣ